Ο σακχαρώδης διαβήτης μαζί με τις επιπλοκές του επεκτείνεται σε πολλά επιστημονικά πεδία και η επιτυχής αντιμετώπιση του προϋποθέτει βαθειά γνώση και συνεργασία ιατρών, νοσηλευτών, διαιτολόγων και ψυχολόγων.
Η διατροφική θεραπεία αποτελεί καθοριστικό και αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής διαχείρισης του σακχαρώδη διαβήτη.
Κύριος σκοπός της διατροφικής θεραπείας αποτελεί η υιοθέτηση ενός εξατομικευμένου πρότυπου διατροφής, βασισμένο σε υγιεινές επιλογές τροφίμων τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά με στόχο την ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και τη βελτίωση της γενικής υγείας του ατόμου.
Διατροφική εκπαίδευση
Η διατροφική εκπαίδευση των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη, αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της όλης θεραπευτικής αντιμετώπισης, καθώς έτσι ο ασθενής θα αυτοδιαχειριστεί την νόσο, θα βελτιώσει τον γλυκαιμικό έλεγχο καθώς επίσης θα μειώσει τις πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών.
Κατά την εκπαίδευση παρέχονται γνώσεις και πρακτικές συμβουλές για την διαχείριση του διαβήτη, ενώ δίνεται πολύ έμφαση στην ψυχολογική ενδυνάμωση και ενίσχυση του ασθενή.
Παρέχονται υπηρεσίες εκπαίδευσης σε όλα τα άτομα με:
- Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1
- Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
- Προδιαβήτη
- Αντίσταση στην ινσουλίνη
- Σακχαρώδη διαβήτη κύησης
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1
Ο ασθενής με αυτή τη μορφή διαβήτη χρειάζεται απαραίτητα χορήγηση ινσουλίνης για την αντιμετώπιση του, αλλιώς ο ασθενής θα πέσει σε διαβητικό κώμα. Στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 παράγεται πολύ λίγη ή καθόλου ινσουλίνη εξαιτίας της αυτοάνοσης καταστροφής των β κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζεται σε άτομα νεαρής ηλικίας, μπορεί όμως να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμα και γεροντική.
Παρέχονται πληροφορίες και συμβουλές υψίστης σημασίας για την διαχείριση της νόσου καθώς και συνεχής εξατομικευμένη καθοδήγηση.
Κατά την εκπαίδευση γίνεται εκμάθηση της καταμέτρησης των υδατανθράκων που εμπεριέχονται στις τροφές και σωστή αντιστοίχηση με τις μονάδες ινσουλίνης, πρακτικές συμβουλές για την αντιμετώπιση των υπογλυκαιμιών και υπεργλυκαιμιών, διαχείριση σωματικής άσκησης για καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο, ανάγνωση διατροφικής ετικέτας, κ.τ.λ.
Κατά τις συνεδρίες:
- Γίνεται διατροφική εκπαίδευση
- Παρέχεται εξατομικευμένο διατροφικό πλάνο με κύριο στόχο τον γλυκαιμικό έλεγχο και την βελτίωση της γενικότερης υγείας και ταυτόχρονα τη διατήρηση απόλαυσης του φαγητού
- Συνεχής παρακολούθηση ώστε να μάθετε να διαχειρίζεστε μόνοι σας τον διαβήτη και να αποφευχθεί ή να καθυστερήσει η εμφάνιση των επιπλοκών
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
Αυτή η μορφή διαβήτη αποτελεί την συνηθέστερη μορφή και απαντάται κατά κύριο λόγο σε λόγο σε ενήλικες παχύσαρκους, χωρίς όμως να αποκλείεται και η παρουσία του σε μη παχύσαρκα άτομα.
Στα άτομα αυτά παράγεται λιγότερη ινσουλίνη, από αυτή που χρειάζεται και δεδομένου, ότι παρουσιάζουν αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης, αυτό τελικά έχει ως αποτέλεσμα τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Η μορφή αυτή συχνά παραμένει αδιάγνωστη για πολλά χρόνια, επειδή η υπεργλυκαιμία αυξάνει βαθμιαία και τα πρώτα χρόνια είναι ήπια.
Πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 είναι η υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών επιλογών σε συνδυασμό με την έναρξη σωματικής άσκησης. Αν αυτά δεν επιφέρουν την επιθυμητή αλλαγή στις τιμές σακχάρου, τότε ενδέχεται να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή.
Στόχος είναι η βελτίωση των διατροφικών επιλογών, ώστε να επιτύχουμε τη ρύθμιση του βάρους και των σακχάρων στο αίμα. Παράλληλα γίνεται εκμάθηση των τροφίμων που περιέχουν υδατάνθρακες, της έννοιας του γλυκαιμικού δείκτη, της ανάγνωσης των διατροφικών ετικετών, δίνονται συμβουλές και λύσεις για την αντιμετώπιση των υπογλυκαιμιών και υπεργλυκαιμιών, κ.τ.λ.
Κατά τις συνεδρίες:
- Βάζουμε στόχους, όσον αφορά τη ρύθμιση του σωματικού βάρους
- Παρέχεται εξατομικευμένο διατροφικό πρόγραμμα ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις σας
- Βελτίωση του γλυκαιμικού ελέγχου μέσω της διατροφής και της άσκησης
- Διαχείριση της διατροφής σύμφωνα με την φαρμακευτική αγωγή
- Συνεχής παρακολούθηση και εκπαίδευση για να αποφευχθεί η εμφάνιση των επιπλοκών
Προδιαβήτης και αντίσταση στην ινσουλίνη
Ως προδιαβήτης ορίζεται η κατάσταση κατά την οποία τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλότερα από το φυσιολογικό, αλλά όχι αρκετά υψηλά για να γίνει διάγνωση διαβήτη. Τα άτομα με προδιαβήτη έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη τα επόμενα χρόνια. Χαρακτηρίζεται από αντίσταση στην ινσουλίνη και δυσλειτουργία των β κυττάρων του παγκρέατος. Δηλαδή η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι μια κατάσταση κατά την οποία τα κύτταρα του οργανισμού δεν «αναγνωρίζουν» την ινσουλίνη, με αποτέλεσμα η συγκέντρωση γλυκόζης να αυξάνεται στο αίμα. Έτσι το πάγκρεας παράγει περισσότερη ινσουλίνη για να μπορέσει να ρυθμίσει το σάκχαρο, οδηγώντας σε υπερινσουλιναιμία.
Σε αυτό το στάδιο η διατροφική παρέμβαση είναι πολύ σημαντική καθώς μπορεί να αποφευχθεί ή να καθυστερήσει η εμφάνιση διαβήτη τύπου 2.
Κατά την εκπαίδευση σε αυτή την κατάσταση, τίθενται στόχοι για την ρύθμιση του σωματικού βάρους, ποιοτικοί συνδυασμοί των τροφίμων, ενθάρρυνση για αύξηση της σωματικής άσκησης, εκμάθηση των τροφίμων που περιέχουν υδατάνθρακες, ανάγνωση διατροφικών ετικετών, εκμάθηση της έννοιας του γλυκαιμικού δείκτη και πως μπορεί να αξιοποιηθεί στην διατροφή, μείωση κατανάλωσης απλών σακχάρων και αύξηση κατανάλωσης φυτικών ινών, κ.τ.λ.
Κατά τις συνεδρίες γίνεται:
- Ρύθμιση του σωματικού βάρους στα φυσιολογικά επίπεδα
- Βελτίωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα
- Παροχή εξατομικευμένου διατροφικού προγράμματος με στόχο την βελτίωση της υγείας του ατόμου
- Διατροφική εκπαίδευση
- Συνεχής παρακολούθηση ώστε να αποφευχθεί η εμφάνιση διαβήτη τύπου 2
Σακχαρώδης διαβήτης κύησης
Πρόκειται για σακχαρώδη διαβήτη, που συνήθως εμφανίζεται στο τέλος του 2ου τριμήνου της κύησης (μετά την 24η εβδομάδα κύησης) και οφείλεται στις ορμόνες της εγκυμοσύνης οι οποίες προκαλούν αντίσταση στην δράση της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα την εμφάνιση διαβήτη. Ο διαβήτης της κύησης στο μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών υποχωρεί μετά την γέννα, αλλά μπορεί να ξανά εμφανιστεί σε επόμενη κύηση η με την αύξηση της ηλικίας.
Στόχος κατά την αντιμετώπιση του, είναι η ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου, η πλήρης πρόσληψη θρεπτικών συστατικών από την έγκυο και κυρίως η γλυκαιμική ρύθμιση της μητέρας σύμφωνα με τα επιτρεπτά όρια σακχάρου. Υψίστης σημασίας είναι η διατροφική εκπαίδευση της μητέρας, η εκμάθηση των τροφίμων που περιέχουν υδατάνθρακες, η καθοδήγηση για αύξηση βάρους εντός ορίων, η εκμάθηση της έννοιας του γλυκαιμικού δείκτη, η μείωση των απλών σακχάρων και η αύξηση φυτικών ινών, κ.τ.λ.
Κατά τις συνεδρίες γίνεται:
- Διατροφική εκπαίδευση και γνωστοποίηση των τροφών με υδατάνθρακα
- Καθοδήγηση για αύξηση σωματικού βάρους στα επιτρεπτά όρια
- Παροχή εξατομικευμένου διατροφικού πλάνου πλήρης σε θρεπτικά συστατικά για την φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου και την διατήρηση της υγείας της εγκύου
- Επίτευξη γλυκαιμικής ρύθμισης
- Συνεχής παρακολούθηση ακόμα και τις πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό